80. تاثیر دما بر کیفیت تخمک ها، پس از سیال شدن آن ها در محوطه شکمی مولدین ماده قزل آلای رنگین کمان(Oncorhynchus mykiss)
نویسندگان: آذین محققی ثمرین()، غلامرضا رفیعی()،باقر مجازی امیری()، محمدرضا احمدی(mahmadi[at]ut.ac.ir)، امیرسعید ویلکی().
منبع: مجله تحقیقات دامپزشکی (دانشگاه تهران) 1386; 62(5):263-268. (انتشار توسط sid.ir)

خلاصه مقاله:
در این مطالعه اثر دما بر مدت زمان حفظ کیفیت تخمک ها، پس از سیال شدن آنها در محوطه شکمی مولدین ماده قزل آلای رنگین کمان مورد سنجش قرار گرفت، تا بدین وسیله زمان مناسب جهت تخم کشی از مولدین ماده مشخص گردد. سنجش کیفیت تخمک ها از طریق اندازه گیری میزان چشم زدگی و تخم گشایی صورت گرفت. با توجه به مناسب ترین دامنه دمایی گزارش شده برای زندگی مولدین ماهی قزل آلای رنگین کمان در فصل تکثیر (10-3 درجه سانتیگراد) مطالعه در دو دمای oC 2 ±0.5 و oC 8 ±0.5 انجام شد. در هر یک از دماهای مورد مطالعه از 15 عدد مولد ماده قزل آلای رنگین کمان که به عنوان 15 تکرار آزمایشی در نظر گرفته شدند، در پنج نوبت با فواصل زمانی یک هفته تخم کشی صورت گرفت. نتایج نشان داد که دما به میزان زیادی بر زمان مناسب تخم کشی از مولدین ماده تاثیر گذار است. هنگامی که دما از 2 درجه سانتیگراد به 8درجه سانتیگراد افزایش یافت، حداکثر میزان چشم زدگی و تخم گشایی از هفته دوم به هفته اول پس از سیال شدن تخمک ها انتقال پیدا کرد و سپس روند کاهش کیفیت تخمک ها در هر دو دما مشاهده گردید. همچنین میزان چشم زدگی از رقم 83 درصد برای هفته پنجم در دمای 2درجه سانتیگراد به رقم 3.6 درصد در دمای 8 درجه سانتیگراد کاهش یافت. در مورد میزان تخم گشایی نیز چنین روندی مشاهده شد. کاهش مدت زمان مناسب جهت تخم کشی از بیش از یک ماه پس از سیال شدن تخمک ها در دمای 2 درجه سانتیگراد به دو هفته پس از آن در دمای 8 درجه سانتیگراد نقش دما را در حفظ کیفیت تخمک ها به خوبی نشان داده و تایید می نماید که در دامنه دمایی مناسب برای تولید مثل ماهی با افزایش دمای آب دوره مناسب جهت تخم کشی از مولدین کوتاهتر می گردد. طول این دوره مناسب در دمای 2 درجه سانتیگراد حداقل 21 روز و در دمای 8 درجه سانتیگراد، 14 روز پس از سیال شدن تخمک ها ارزیابی گردید. در واقع باقی ماندن تخمک ها در محوطه شکمی مولدین در دمای 2 درجه سانتیگراد نسبت به دمای 8 درجه سانتیگراد نتایج بهتری را در خصوص نرخ چشم زدگی و تخم گشایی نشان داد. زمان لازم جهت ایجاد حالت فوق رسیدگی در تخمک ها نیز بیش از 224 درجه- روز محاسبه شد. لذا دوره زمانی حفظ کیفیت تخمک، پس از سیال شدن آن، در محوطه شکمی مولد ماده قزل آلای رنگین کمان به شدت وابسته به دمای محیط زندگی ماهی است.