71. بهینه سازی تجویز خوراکی هورمون 17 آلفا - متیل تستوسترون به منظور نر سازی و عقیم سازی در ماهی قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss)
نویسندگان: مریم طلا()، فرهاد امینی(famini[at]chamran.ut.ac.ir).
منبع: مجله تحقیقات دامپزشکی (دانشگاه تهران) 1382; 58(3):235-240. (انتشار توسط sid.ir)

خلاصه مقاله:
هدف: یافتن کمترین و موثرترین مقدار هورمون 17 آلفا – متیل تستوسترون جهت نرسازی و عقیم سازی ماهی قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss). حیوانات: مای قزل آلای رنگین کمان. روش: تجویز خوراکی هورمون 17 آلفا – متیل تستوسترون در 11 تیمار: A1، A2، A6 و A7 به ترتیب 0.5 ppm، 1 ppm، 2 ppm و 3 ppm از زمان شروع تغذیه فعال به مدت 60 روز، A3 و A8 به ترتیب 1ppm و 3 ppm از زمان شروع تغذیه فعال به مدت 90 روز A4 و A9 به ترتیب 1ppm و 3 ppm از دو هفته بعد از شروع تغذیه فعال به مدت 60 روز، A5 و A10 به ترتیب 1ppm و 3 ppm از چهار هفته بعد از شروع تغذیه فعال به مدت 60 روز و A11 به میزان 30 ppm از زمان شروع تغذیه فعال به مدت 120 روز، در مقایسه با گروه شاهد (بدون تجویز هورمون). سپس تهیه لامهای بافت شناسی از غدد جنسی 20 عدد ماهی از هر گروه در سن 11 ماهگی و تعیین نسبتهای جنسی (نر، ماده، جنسیت بینابینی و عقیمی) در گروههای تیمار و شاهد. تجزیه و تحلیل آماری: بررسی آماری نسبتهای جنسی و مقایسه میانگین های میزان رشد ماهیان تیمارهای مختلف با گروه مشاهد به ترتیب با استفاده از آزمون مربع کای و آنالیز واریانس و مقایسه میانگین های بازماندگی با آزمون "t". نتایج: در نمونه تیمار A1، 100 درصد ماهیها نر بودند. در نمونه های دو تیمار A2 و A6 به ترتیب 90 درصد و 95 درصد ماهی نر مشاهده گردید. در نمونه های سه تیمار A9، A7 و A8 به ترتیب 68، 65 و 50 درصد و در نمونه هر یک از دو تیمار A5 و A10، نسبت 45 درصد ماهی نر مشاهده شد. در نمونه تیمار A11 هیچ ماهی نری مشاهده نگردید. آزمون مربع کای نشان داد که هشت تیمار از 10 تیماری که برای نرسازی منظور شده بودند (به جز تیمارهای A5 و A10) نسبت جنسی ماهیان را به طور بسیار معنی داری (P<0.001) به سمت نر تغییر دادند. نمونه تیمار 30 ppm از زمان شروع تغذیه فعال به مدت 120 روز نیز که برای ایجاد عقیمی د رنظر گرفته شده بود. شامل 90 درصد ماهی عقیم بود که به طور بسیار معنی داری (P<0.001) با گروه شاهد اختلاف داشت. نتیجه گیری: با توجه به مشاهدات بافت شناسی و نتایج آماری این مطالعه و نیز حداقل مصرف هورمون می توان اظهار داشت که در نرسازی با روش تجویز خواراکی هورمون 17 آلفا – متیل تستوسترون، تیمار 0.5 ppm از زمان شروع تغذیه فعال به مدت 60 روز، تیمار بهینه برای نرسازی در قزل آلای رنگین کمان می باشد.